Laboratoria klasy BSL-4

Czwarty poziom bezpieczeństwa biologicznego [18] odnosi się do prac laboratoryjnych z zamierzonym lub niezamierzonym użyciem SCB zaliczanych do grupy 4 zagrożenia według rozporządzenia [15]. Są to takie czynniki, jak: wirus Ebola, wirus Lassa czy wirus ospy prawdziwej. Wywołują u ludzi ciężkie choroby i są niebezpieczne dla pracowników. Ich rozprzestrzenianie się w populacji ludzkiej jest bardzo prawdopodobne i zazwyczaj nie istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki lub leczenia.

Oprócz wszystkich środków ostrożności z poziomu bezpieczeństwa BSL-3 w laboratoriach BSL-4 obowiązują dodatkowe procedury, m.in. personel jest zobowiązany do zmiany odzieży przed wejściem do laboratorium oraz zastosowania prysznica dekontaminacyjnego przy wyjściu i prysznica osobistego po zdjęciu ŚOI. Do wymaganych ŚOI należą wszystkie stosowane w laboratoriach BSL-3, a ponadto pełny kombinezon nadciśnieniowy, zasilany odpowiednio preparowanym powietrzem.

Laboratorium BSL-4 (rys. 7) musi być całkowicie odizolowane (dlatego często znajduje się w oddzielnym budynku lub w odseparowanej i ograniczonej strefie budynku), utrzymywane w podciśnieniu i posiadać niezależny, filtrowany obieg powietrza. Wszelkie odpady laboratoryjne, w tym przefiltrowane powietrze, woda i śmieci, muszą zostać odkażone, zanim opuszczą obiekt.

Wymagane aparatura i wyposażenie to:

• bariery ochronne (śluza bezpieczeństwa),
• prysznic dekontaminacyjny, prysznic osobisty,
• wentylacja mechaniczna (filtr HEPA),
• zlew z systemem selektywnego gromadzenia ścieków,
• komora laminarna III klasy bezpieczeństwa biologicznego,
• autoklaw.

Rys. 7. Poziom bezpieczeństwa biologicznego 4 (BSL-4)

W Polsce nie funkcjonuje laboratorium BSL-4. W Europie laboratoria o tak wysokim poziomie zabezpieczeń znajdują się np. w Niemczech (Berlin, Robert Koch Institute), we Francji (Lyon, Laboratoire P4 Jean Mérieux) i we Włoszech (Rzym, Istituto Nazionale Malattie Infettive), a poza Europą – m.in. w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Australii, Chinach i Indiach.

_______________________

[15] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (DzU z 2005 r., nr 81, poz. 716 z późn. zm.).

[18] XIA H. i in. Biosafety Level 4 laboratory user training program, China. Emerging Infectious Diseases. 2019, 25(5).